Mijnspoor | La

ijnspoor van de Laura mijn.

De aanleg van het mijnspoor station Schaesberg- Laura mijn en het Miljoenenlijntje station Schaesberg - Simpelveld

De spoorlijn Schaesberg - Simpelveld (bijgenaamd Miljoenenlijn) is een spoorlijn die de stations van Schaesberg/Landgraaf en Simpelveld in de Nederlandse provincie Limburg met elkaar verbindt. De lijn is gebruikt voor goederenvervoer en regulier personenvervoer.

Vanaf 1988 is alleen het traject tussen de stations Landgraaf en Kerkrade Centrum nog in gebruik voor personenvervoer, het traject tussen Kerkrade Centrum en Simpelveld maakt sinds 1995 deel uit van een toeristische spoorlijn (Z.L.S.M.).

De aanleg begon in 1925 ten behoeve van het kolenvervoer van de steenkoolmijnen. De verantwoordelijke uitvoerder van het werk was Corstiaan van Herpen, medewerker van het Spoorwegbouwbedrijf te Utrecht, een dochteronderneming van de Nederlandsche Spoorwegen.

In Schaesberg sloot de geheel dubbelsporige Miljoenenlijn aan op het in 1896 geopende traject Sittard – Herzogenrath, en in Simpelveld op de in 1853 in gebruik genomen spoorlijn Aken - Maastricht.

Het lijngedeelte Simpelveld – Spekholzerheide Domaniale Mijn, een zijtak van Aken – Maastricht, was al in gebruik sinds 16 april 1871 en is in de Miljoenenlijn opgenomen.

De bijnaam is ontleend aan de geschatte kosten per kilometer. Het 12,5 km lange traject heeft destijds ongeveer 12,5 miljoen gulden gekost. De voor die tijd hoge kosten werden veroorzaakt door het heuvellandschap dat bij de aanleg een grondverzet van 3,5 miljoen kubieke meter nodig maakte om tot aanvaardbare hellingen te komen. (Bron: Wikipedia)

De goederenspoorlijn kwam gereed in 1934. Pas vanaf 1949 werd de lijn ook voor personenvervoer gebruikt. In de Tweede Wereldoorlog werd het tweede spoor opgebroken.

Na de oorlog werd de lijn enkelsporig hersteld. Sinds de sluiting van de Domaniale Mijn in 1969 was het goederenvervoer niet meer van betekenis. Van het grootste station aan de spoorlijn – Spekholzerheide (Kerkrade West) – waren de laatste jaren slechts nog de perronsporen in gebruik.

De Miljoenenlijn werd dus in eerste instantie gebruikt voor vervoer van grondstoffen voor en producten van de steenkoolmijnen. Gelijktijdig met de elektrificatie van de spoorlijnen van Eindhoven naar Limburg (Heerlen en Maastricht) werd op 15 mei 1949 de Miljoenenlijn geopend voor reizigersvervoer.

Er gingen toen reizigerstreinen rijden van Heerlen via Kerkrade en Simpelveld naar Schin op Geul. In 1955 werd de treindienst verlengd naar Valkenburg, waardoor deze ook een rol voor het toerisme ging spelen. Op 1 augustus 1954 werden de stoomtreinen afgelost door de dieselelektrische treinstellen met de bijnaam Blauwe Engel. In de loop der tijd hebben Blauwe Engelen in zowel één- als tweewagenuitvoering dienst gedaan, maar de laatste jaren reden alleen nog tweewagenstellen (nummers 178-186).

Sinds de elektrificatie van Landgraaf - Kerkrade in 1986 en de sluiting van Kerkrade – Simpelveld op 27 mei 1988 reden op het resterende gedeelte treinstellen Plan V. Dit laatste materieel reed ook ruwweg de eerste twee jaren nadat in december 2006 de concessie van de provincie Limburg aan Veolia Transport Limburg was ingegaan. Sinds de tweede helft van 2008 rijden er Velios-treinstellen van Veolia. (Bron: Wikipedia)

Begin 1986 is het lijngedeelte Landgraaf – Kerkrade Centrum geëlektrificeerd, tegelijk met het traject Heerlen – Landgraaf. Met ingang van 28 mei 1988 werd het lijngedeelte Kerkrade Centrum – Simpelveld gesloten. Naar verwachting zou eind 2013 de Avantislijn opgeleverd worden die vanaf Centraal Station Aken (D), via Aken-Richterich en bedrijventerrein Avantis aansluit op de Miljoenenlijn bij station Spekholzerheide. Van daaruit naar station Landgraaf lopen de Avantislijn en de Miljoenenlijn over hetzelfde spoor. Door vertraagde financiering aan Duitse zijde zullen de eerste treinen echter op zijn vroegst in 2015 gaan rijden. (Bron: Wikipedia)

Hierboven: De in 1930 gebouwde spoorbrug van het "Miljoenenlijntje" over de Dr. Calsstraat (Schaesberg). Op het spoor tuft een stoomlocomotief met lege kolenwagens richting de mijn Laura en Julia. Op de achtergrond (v.l.n.r.) De steenberg van de Willem-Sophia te Spekholzerheide, de steenberg van de Staatsmijn Wilhelmina te Terwinselen en de steenberg, de watertoren, de schoorsteen en de twee schachten van de Oranje-Nassau II te Schaesberg. (Foto: Heemkunde Brunssum)

Linksboven: Stoomtrein op viaduct Dr. Calsstraat ca, 1950 (Miljoenenlijntje) (Foto: Heemkunde Landgraaf)

Linksonder: Stoomtrein onder viaduct Dr. Calsstraat ca. 1950 (Lijn Schaesberg - Haanrade)

De Spoorlijn Schaesberg - Haanrade

De spoorlijn Schaesberg - Haanrade, die de twee steenkolenmijnen Laura en later ook de Julia zou ontsluiten, loopt ter hoogte van het viaduct aan de Doctor Calsstraat onder het Miljoenenlijntje door richting Eygelshoven en vervolgens richting Haanrade.

Een blik vanaf de steenberg van de Lauramijn rond 1950. Links op de foto de Torenstraat (overgegaan vanuit de Dr. Calsstraat), richting Eygelshoven.

In het midden van de foto het mijnterrein van de Laura mijn, met een goede kijk op het meersporig spoorwegemplacement van de mijn.

De steenberg lag op enige afstand van de mijn. Het steenafval werd middels een kabelbaan en een transportband naar de steenberg vervoerd.

In de achtergrond de in 1926 gebouwde Julia mijn. Deze mijn zou ook op het mijnspoortracé Schaesberg - Haanrade worden aangesloten.

De Spoorbrug over de Torenstraat

Om de Laura mijn te ontsluiten, boog ter hoogte van het hoofdkantoor van de "Laura en Vereeniging" een zijspoor van het tracé Haanrade - Schaesberg af richting het mijnemplacement.

Hierdoor moest de Torenstraat worden overbrugd. Rechts op de foto het viaduct rond 1960. Op het viaduct een stoomlocomotief met lege "open goederenwagons", richting de Laura mijn.

Overigens gaat het Miljoenenlijntje aan de andere zijde van het mijnterrein langs en het eerste station dat op dit traject ligt is station "Eygelshoven". Op 22 mei 1966 werd dit station omgedoopt en heette voorheen station Hopel.

Station Eygelshoven is een van de twee spoorwegstations van het Limburgse dorp Eygelshoven, in de gemeente Kerkrade. Het stationsgebouw stamde uit 1960 en is in 2003 gesloopt. Op het station zijn weinig voorzieningen aanwezig, alleen een kaartautomaat, een fietsenstalling en enkele abri's.

Het station heette tot 22 mei 1966 Station Hopel, vanwege de ligging bij het gehucht Hopel. Eygelshoven had tot die datum namelijk een tweede station, aan de spoorlijn Heerlen – Herzogenrath, nabij de dorpskern. De naamswijziging werd uitgevoerd ondanks dat het station en de Hopel niet tot de toenmalige gemeente Eygelshoven hoorden, maar tot Kerkrade. Heden ten dage spreekt men plaatselijk nog vaak van Station Hopel wanneer het huidige Station Eygelshoven wordt bedoeld.

Het oude station Eygelshoven werd geopend op 1 mei 1896. In 1909 kreeg het een eigen halte, die in de volksmond de kegelbaan werd genoemd. Het personenvervoer werd in 1952 gestaakt omdat de Nederlandse Spoorwegen de lijn te onrendabel vond. Het oude stationsgebouw werd toen waarschijnlijk ook gesloopt. Op deze locatie werd op 9 december 2007 een nieuwe halte geopend, die Eygelshoven Markt heet.