Nulland

Plaats waar de Nulland I schachten lagen

n 1799 werd een voorlopige concessie verleend voor een mijn op het plateau van Nulland. Na de vrede van Luneville in 1801 werd de eis gesteld dat alle voorlopig verleende concessies opnieuw moesten worden aangevraagd. Daartoe behoorde ook de concessie "Nulland". Op de kaart van de concessies staan twee schachten getekend aan weerszijden van de Nullanderstraat, nabij hoek Kruisstraat. Beide schachten zijn nieuwe schachten.

Bij Keizerlijk Decreet van 2 februari 1808 werd een aanvraag om concessie voor de mijn Nulland afgewezen. Het omstreden terrein werd, samen met een deel van de Prickkoul, toegewezen aan de Gouvernementsmijn. Maar Nulland mocht doorwerken tot men schadeloos gesteld was door de Gouvernementsmijn.

In 1822 werden behalve de twee te Nulland genoemde schachten nog twee andere schachten genoemd. De ene heette "Bur de Neuland" en de andere "Bur d'air", dus respectievelijk Neulander schacht en lucht-schacht. Deze laatste schachten waren gelegen ten westen van de Kipstraat op het plein voor de Maria Gorettikerk, vlak bij de tegenwoordig nog bestaande schacht Nulland II.

Omstreeks 1828 worden op de Domaniale Mijn twee nieuwe schachten afgediept: schacht Willem (Grande Bur) en schacht Neuland. Op een tekening uit 1836 staat deze laatste schacht aangegeven als rechthoekig (2 x 4,60 m) met diagonale afscheiding tussen ventilatie- en ladderafdeling (klimschacht). Tijdens herstelwerkzaamheden, in 1862, in het bovenste deel van schacht Neuland volgde een doorbraak van drijfzand. De bovengrond kwam in beweging en een gedeelte van het schachtgebouw stortte in de schacht. De luchtverversing in de mijn raakte ontregeld. Het herstel van deze luchtschacht was pas in 1874 gereed.

In 1919 werd boven de 84 m-verdieping in de schacht een betonnen prop aangebracht. En in 1920 werd hij tot aan het maaiveld met aarde gevuld. De gebouwen werden merendeels gesloopt.
Van de "Neulanderschacht" (Bur de Neuland) en de "Luchtschacht" (Bur d'air), die op het Maria-Gorettiplein lagen, is tegenwoordig niets meer te zien.

Tekening Oude Luchtschacht Neuland

Op een originele tekening uit december 1919 staat vermeld hoe de oude schacht is afgesloten:

Deze luchtschacht is in December 1919 ter hoogte van 85 meter, gemeten van aangr. beg. buitengrond tot het in den doorsnede aangegeven punt "A", door eene 75 cm. zware betonkap afgesloten en gevuld. Het metselwerk is op eene diepte van ___ mtr., gemeten van de bovenkant beg. buitengrond, afgebroken.

D-M. Dec. 1919

Tekening Domaniale Mijnen Kerkrade 1919 - Oude Luchtschacht Neuland

De Maria Gorettikerk wordt gesloopt (2013). Op de achtergrond de Nulland II schacht