Rondom de mijn | Sm. Ea

Rondom de Staatsmijn Emma

Schoenfabriek Emma in Treebeek

80 Jaar maar springlevend (2011)

RUNSSUM - 38 jaar na de sluiting van de Staatsmijn Emma in Brunssum is de vraag naar de veiligheidsschoen, die vernoemd is naar de in 1973 gesloten steenkolenmijn, groter dan ooit. ‘EMMA Safety Shoes’, zoals het bedrijf tegenwoordig heet, vanwege de internationale afzetmarkt, viert het 80-jarig jubileum overigens op bescheiden wijze, in verband met de financieel kwetsbare positie van moedermaatschappij Licom NV. “De tijden zijn er niet naar om een groot feest te geven”, beseft EMMA-manager Piet Worms. “Tijdens een barbecue voor het personeel hebben we de 80-jarige geschiedenis van ons bedrijf de revue laten passeren.”

EMMA Safety Shoes ontwikkelt, produceert en vermarkt een breed assortiment veiligheidsschoenen in binnen- en buitenland. In thuismarkt Nederland is EMMA, tevens het oudste bedrijf van Nederland in de sociale werkvoorziening, zelfs de op één na grootste leverancier van veiligheidsschoenen. Worms: “Onze medewerkers zijn er nog steeds trots op dat hun bedrijf een directe ‘link’ heeft met het mijnbouwverleden in wat toen nog de Oostelijke Mijnstreek heette.“ (Klik op het icoontje rechts voor een artikel uit 1947 over "stalen neuzen").

Veilig schoeisel voor de mijnwerker

De ‘EMMA-schoen’ werd aanvankelijk geproduceerd om de mijnwerkers van weleer van veiliger schoeisel te voorzien bij hun gevaarlijke werk ondergronds. Na het sluiten van de steenkoolmijnen in Zuid-Limburg zocht het bedrijf nieuwe afzetmarkten op, en die worden tot op de dag van vandaag in groten getale bediend. De schoenfabriek, aanvankelijk eigendom van de Staatsmijnen, vervolgens van DSM (Fonds voor Sociale Instellingen) en sinds 1996 onderdeel van Licom NV, kan anno 2011 bogen op goede resultaten. “Maar we hebben ook mindere tijden gekend”, geeft Worms toe. “Het is nog maar zes jaar geleden dat het voortbestaan op de tocht stond. Sindsdien is het roer echter omgegaan en hebben we de opwaartse lijn te pakken.” Het ‘meest bewogen jaar’ was 2003, toen het bedrijf, inmiddels gevestigd in Kerkrade, in vlammen opging. “De hele fabriek werd in de as gelegd waarbij ook nog eens de persoonlijke spullen van de medewerkers verloren gingen.” Maar ook die klap kwam EMMA te boven. “We hebben een doorstart kunnen realiseren op de oorspronkelijke locatie aan de Horizonstraat in Brunssum.”

WIM Schoenfabriek in Treebeek

Een marktgevoelig bedrijf

Hoe de toekomst eruit ziet? Piet Worms heeft er alle vertrouwen in, maar beseft tegelijkertijd dat EMMA een kapitaalintensief en marktgevoelig bedrijf is. “EMMA is een innovatieve onderneming die, naast functionele modellen in vele uitvoeringen, ook eigentijdse veiligheidsschoenen op maat levert die ook nog eens zijn afgestemd op omstandigheden, smaak en behoeften. Dat betekent dus dat je voortdurend moet investeren, net als een ‘echt’ bedrijf.” Of die benadering ook nog past in het beleid van het kabinet-Rutte dat de sociale werkvoorziening in ons land wil herpositioneren, weet Worms ook dit moment ook nog niet. “Emma Safety Shoes bv is onderdeel van Licom NV dat eigendom is van elf gemeenten in Zuid-Limburg. Wat wél zeker is: EMMA heeft inmiddels acht decennia lang een belangrijke sociaal-maatschappelijke functie in de regio. Wij hebben geweldige medewerkers die uitzonderlijk goed presteren.” Lachend: “We gaan echter niet naast onze schoenen lopen. Zo zijn schoenmakers niet...” (Bron: Wijlimburg 01-09-2011)

Gezellenhuis Heisterberg

Het gezellenhuis van de Emma aan de Heisterberg is gebouwd in 1920 en was een initiatief van de Vereniging ‘Het Goede Kosthuis’ dat in 1915 door hoofdaalmoezenier van Sociale Werken, dr. Henri Poels, werd opgericht. Het was bestemd als woonplaats voor ongehuwde (katholieke) mijnwerkers. De geestelijkheid heeft altijd een groot stempel gedrukt op dit soort gezellenhuizen, die veel weg hadden van een klooster.

Het gezellenhuis Heisterberg

De eetzaal van het gezellenhuis Heisterberg

De huishoudelijke dienst werd ingevuld door religieuzen die toezagen op strenge huisregels: geen alcohol, niet vloeken, geen vrouwelijk bezoek en voor 23.00 u. binnen zijn. Vanuit de middagdienst die om 22.00 u. eindigde was dat voor de kompels net te halen. Van het gezellenhuis rest alleen een deel van de voorgevel. In de jaren negentig van de 20ste eeuw is het gehele achterdeel gesloopt en zijn er moderne appartementen voor in de plaats gekomen.