Wist u dat…

ist u dat...

...de Oranje-Nassau mijn IV te Heksenberg (Heerlen) de dikste kolenlaag had (3,60 Meter)? Eigenlijk bestond deze kolenlaag uit twee kleinere kolenlagen, die door verzakkingen in de bodem, op elkaar kwamen te liggen. Het ontginnen van de kolen was in deze hoge kolenlagen dan ook zéér gevaarlijk en werd meestal in twee of meerdere keren gedaan. Het stutten van dit soort kolenlagen was erg zwaar werk, omdat de stutten (stijlen) erg lang moesten zijn en dus erg zwaar waren.

Rechts een foto van een vergelijkbare hoge pijler op de Oranje-Nassau I , gelegen tussen de oude 168 meter verdieping en de 250 meter verdieping (23 Oktober 1953)

Let op de enorme stijlen, die elk zo'n 107 kilogram wegen!

ist u dat...

...in 1884, ten westen van de spoorlijn Maastricht-Sittard, ongeveer halverwege tussen Lutterade en Krawinkel, het ‘Kapelke van Biesjtand’ werd gebouwd?

In de kapel hing een icoon van ‘Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand’ waar velen uit Geleen en omgeving bij ziekte naar toe gingen. Met de komst van de staatsmijn Maurits werden naast de kapel de beide schachten aangelegd. Zo lang de kapel er stond gebeurde op de nieuwe mijn geen enkele dodelijk ongeluk! Maar de kapel was nauwelijks gesloopt (april/mei 1923) of het eerste dodelijke mijnongeval moest worden ingeschreven!

Arbeider Henricus Hubertus (Hendrik) Cleuskens verongelukte op vrijdagmorgen 29 juni 1923 om 8.30 uur. Bij werkzaamheden, op de verlaadplaats van de 455 meter verdieping, viel hij van een hoogte van vijf meter in de schacht. Hij kwam met zijn hoofd op de rand van de putdeksel terecht en overleed vrijwel direct. De heer Cleuskens woonde bij zijn ouders in de Brugstraat te Stein, was 23 jaar oud en ongehuwd.

Foto rechts: De oorspronkelijke icoon uit het Kapelke van Biesjtand

Kapelke van Biesjtand

Kapelke van Biesjtand met op de achtergrond een van beide schachten in aanbouw (1918)

ist u dat...

...de twee schoorstenen van de Oranje-Nassau I mijn te Heerlen, genaamd "Lange Jan" en "Lange Lies" met respectievelijk 130 meter en 155 meter, de hoogste schoorstenen van hun tijd in Europa waren?

ist u dat...

...naast de nooit in produktie genomen Staatsmijn Beatrix in Vlodrop, nóg twee grote steenkolenmijnen én een grote proefmijn in het zogenoemde "peelveld" gepland waren?

ist u dat...

...de Oranje-Nassau III mijn te Heerlerheide, de meeste kolen produceerde van de vier Oranje-Nassau mijnen? (38.265.000 ton)

ist u dat...

...de diepste schacht die de Staatsmijnen hebben aangelegd 1058 meter diep is? (Schacht IV, Staatsmijn Hendrik in Brunssum)

Rechts: De betonnen schachtbok van schacht IV van de Staatsmijn Hendrik.
Geheel rechts: De 855 meter verdieping. De op één na (1008 meter verdieping) diepste verdieping van de Staatsmijn Hendrik.

ist u dat...

...de oorsprong van de Zuid-Limburgse steenkolenwinning te vinden is in het Wormdal omstreeks 1100?

ist u dat...

...bij de schacht Willem I van de Domaniale mijn te Kerkrade, schacht Hendrik en schacht Wilhelmina van de mijn Laura te Eygelshoven, als enige schachten in Nederland de schachtwielen onder elkaar, in plaats van naast elkaar geplaatst waren?

ist u dat...

...in het gemeentehuis in Kerkrade, in de grote trouwzaal op de eerste verdieping, een prachtig glas-in-loodraam is gemaakt, met als thema onder andere de mijnbouwgeschiedenis?

ist u dat...

...onder de vroedvrouwenschool in Heerlen geen kolen mochten worden ontgonnen, om zo mijnschade aan het markante gebouw te voorkomen?

ist u dat...

...de steenberg van de Staatsmijn Maurits te Geleen uiteindelijk 26.000.000 ton steen bevatte, 110 meter hoog was en een oppervlakte besloeg van 84 hectare? (Foto: DSM)

ist u dat...

...de ventilatoren ter ventilatie van de ondergrondse mijngangen van de Staatsmijn Emma te Treebeek een capaciteit hadden van maar liefst 24.000 kubieke meter lucht per minuut?

ist u dat...

...in de elektrische centrale van de Staatsmijn Maurits in Geleen in 1949, turbogeneratoren stonden die destijds maar liefs 154 megawatt leverden?

ist u dat...

...in het "zadel van Puth" -een kolenontginningsgebied rond de plaatsen Puth en Schinnen-,  pijlers voorkwamen die bijna verticaal liepen, de zogenaamde "steile pijlers"?

ist u dat...

...schacht III van de Staatsmijn Emma ofwel de kolenskip maximaal 25 ton kolen in één keer kon ophalen?

ist u dat...

...de Staatsmijnen een eigen spoorwegbedrijf had, en in 1952, 49 locomotieven en 1400 wagons van allerlei soorten bezat? (Foto: DSM)

ist u dat...

...de Staatsmijn Emma in Treebeek een houten koeltoren had, die in 1935 voorzien werd van een betonnen mantel? (Foto: DSM)

ist u dat...

...op Staatsmijn Hendrik in Brunssum, het mijnwater dat zich verzameld had in de watergalerijen, met 9600 liter/minuut omhoog werd gepompt?

ist u dat...

...de éérste stoomketel voor de Staatsmijn Wilhelmina in Terwinselen door 32 paarden de "Heesberg" in Heerlen op werd getrokken? (Foto: DSM)

ist u dat...

...in 1918 het Fonds voor Sociale Instellingen (FSI), dat als doel had, de belangen van de werklieden van de Staatsmijnen te bevorderen, werd opgericht?

ist u dat...

...de steenberg van de Willem-Sophia in Spekholzerheide jarenlang intern gebrand heeft en dat tegenwoordig de firma "WiSo-split" deze steenberg exploiteert, om van het "gebakken" materiaal fietspaden e.d. aan te leggen?

ist u dat...

...op 17 september 1944 om 22.15 uur de turbogenerator op de Oranje-Nassau I mijn te Heerlen, door de Duitsers met dynamiet werd opgeblazen, om zo te voorkomen, dat deze onbeschadigd (en dus productieklaar) in Amerikaanse handen zou vallen? (Foto: Oranje Nassau)

ist u dat...

...het zwembad "Terworm" en het naastgelegen kasteel "Terworm" in Heerlen tot de mijnsluiting eigendom waren van de Oranje-Nassau Mijnen? (onder kasteel Terworm is tevens de laatste ON I pijler in bedrijf geweest, tot eind december 1974. De wandelondersteuning is destijds, tijdens de mijnsluiting, op een diepte van zo'n 340 meter, achtergelaten).

ist u dat...

...voor de bouw van de schoorsteen "Lange Lies" van de Oranje-Nassau I mijn in Heerlen, 2000 kubieke meter gewapend beton en 500.000 stenen zijn gebruikt en dat de schoorsteen met een gewicht van 5,6 miljoen kilo, een doorsnede aan de voet van 12,28 meter en aan de top 7,12 meter, op 80 heipalen rustte, die elk een draagvermogen hadden van 100 ton en die zo'n 9 meter de grond in waren geheid?

ist u dat...

...schacht Beerenbosch II van de Domaniale Mijn in Kerkrade in 1974 werd overgenomen door de "Eschweiler Bergwerks Verein" en dat de schacht tot begin 1994 dienst deed als pompschacht voor de nabij gelegen Duitse mijnen "Anna" bij Alsdorf en "Emil Mayrisch" bij Siersdorf? (Foto: DSM)

ist u dat...

...de krachtigste ophaalmachines ooit in de Limburgse kolenmijn gebruikt, op de Staatsmijn Hendrik waren geïnstalleerd rond 1960 en dat deze ophaalmachines 7200 pk hadden en een liftsnelheid van 20 meter per seconde ofwel 72 kilometer per uur konden bereiken?

ist u dat...

...vóór de oorlog 70 procent van de Limburgse kolen werd geëxporteerd.

ist u dat...

...om het probleem met het vervoer van mijnwerkers te lijf te gaan, een stoomtramlijn tussen Heerlen en de Staatsmijn Emma in Treebeek werd aangelegd?

ist u dat...

...dat er een carnavalsliedje bestaat over de "Lange Jan", een van de schoorstenen van de voormalige Oranje Nassau I te Heerlen? ( Tekst en muziek : Wiel Knipa )

Kijk eens daar, kijk eens daar, daar staat de Lange-Jan,
Dat is de langste kerel die over Heerlen kijken kan.
De Lange-Jan kent ieder kind,
Die is immers even bekend als onze wind.

Parijs heeft zijn Eiffeltoren, in Keulen staat de Doom,
In Brussel staat een Manneke en imiteert de Donaustroom.
In Heerlen staat de Lange-Jan, te roken dag en nacht,
Waar is de mens van Heerlen, die nog nooit eens heeft gezegd:
Refrein:

En als men lang weg is geweest en terug naar huis wilt gaan,
Dan ziet men ver van Heerlen al, de Lange-Jan heel machtig staan.
Dan staat hij daar als een vriend, die altijd op je wacht,
Waar is de mens van Heerlen, die nog nooit eens heeft gezegd:
Refrein:

ist u dat...

...in de midden-Limburgse gemeente Swalmen een nieuwe kolenmijn gepland was, waarvan de bovengrondse situatie in detail op tekening staat?

ist u dat...

...dat ná de oorlog oud "SS-ers", die, om hun straf uitte werken, in de mijn te werk gesteld werden en die op hun beurt aan de Limburgse koempels vroegen : "wat heb jij uitgevreten?"

ist u dat...

...op 14-03-1976 de twee, 6 ton zware schachtwielen van de voormalige schacht I van de Oranje-Nassau mijn I te Heerlen, in de luchtschacht "Nulland" te Kerkrade zijn geplaatst en dat tevens de ventilator en de stoom-aangedreven aandrijfrmachine bij deze schacht zijn geplaatst?

ist u dat...

...in 1947, een aantal gezinnen uit o.a. Brunssum naar Indonesië is vertrokken, om op Borneo (Met name de plaats Loa Kulu), via de Oost Borneo Maatschappij, in de steenkolenmijnen te gaan werken?

Het team van De Mijnstreek is op zoek naar informatie, foto's, documentatie en dergelijke omtrent bovengenoemd item. Kent u mensen of misschien wel nabestaanden die destijds rond 1946 of 1947 naar Indonesië zijn gegaan, om daar in de steenkolenmijnen te gaan werken? Neem dan contact op via onze contactpagina.

 

(Foto : Boek "TANAH AIR KITA" - Tweede druk )

Jozef Slangen met afbouwhamer in de kolenmijn "Lobang A B"